De belastingaangifte over 2023 komt eraan: vanaf 1 maart kun je de aangifte indienen. Business Insider Nederland helpt je in een serie artikelen alvast met de voorbereiding. Wie spaargeld en/of beleggingen heeft die onder de vermogensbelasting in box 3 vallen, moet er rekening mee houden dat de belasting over 2023 hoger gaat uitvallen.

Dat heeft niets te maken met het daadwerkelijke rendement op spaargeld en beleggingen, maar komt door het systeem van belastingheffing. De fiscus werkt hierbij met fictieve rendementen voor respectievelijk spaargeld en beleggingen die jaarlijks worden aangepast. Op basis van die fictieve rendementen wordt via een vrij complexe formule belasting geheven.

In dit artikel geven we drie voorbeelden van combinaties van spaargeld en beleggingen, met de verschillen in de belastingdruk voor respectievelijk 2023 en 2022. Maar eerst zetten we de belangrijkste wijzigingen in de tarieven nog even op een rij.

Als je naar de uitgangspunten voor de vermogensbelasting in 2023 kijkt, dan is over de hele linie sprake van hogere tarieven. Zowel voor sparen als beleggen is het gehanteerde fictieve rendement hoger, waarbij de fiscus over afgelopen jaar rekent met een rendement op spaargeld van 0,92 procent, tegen 0 procent een jaar eerder.

Ook het belastingtarief valt in 2023 met een heffingspercentage van 32 procent hoger uit: het tarief is 1 procentpunt gestegen vergeleken met het voorgaande jaar.

Het enige positieve punt voor belastingplichtigen is de stijging van het heffingsvrije vermogen, ofwel het bedrag waarover je geen vermogensbelasting hoeft te betalen. Dat ligt voor het fiscale jaar 2023 op 57.000 euro, tegen 50.650 euro een jaar eerder.

Vermogensbelasting in 2023: hogere heffing op sparen en beleggen in box 3

Zoals we in de onderstaande voorbeelden zullen zien, betaalt iemand die alleen spaargeld heeft voor het bedrag dat boven het heffingsvrije vermogen van 57.000 euro uitkomt, over het fiscale jaar 2023 duidelijk meer belasting.

Wel blijft het zo dat de absolute belastingdruk voor beleggingen zwaarder aantikt, omdat voor beleggingen met een aanzienlijk hoger fictief rendement wordt gerekend.

In de tabel hieronder hebben we drie situaties uitgewerkt. In voorbeeld A is sprake van iemand met 100.000 euro spaargeld die niet belegt. Voorbeeld B gaat uit van een belastingplichtige met 200.00 euro spaargeld, aangevuld met 50.000 aan beleggingen.

In voorbeeld C bestaat het grootste deel van het vermogen uit beleggingen (300.000 euro), maar is er ook nog flink wat spaargeld (150.000 euro).

Met deze tool van berekenhet.nl hebben we uitgerekend hoe dat uitpakt.

Te zien is dat iemand die een ton spaargeld heeft over 2023 per saldo iets meer belasting gaat betalen, te weten 126 euro. Dit komt door de combinatie van het hogere fictieve rendement (0,92 procent) en het hogere belastingtarief (0,32 procent). Maar door de vrijstelling van 57.000 euro wordt in de praktijk maar over 43.000 euro belasting geheven.

In voorbeeld B is het spaarvermogen 100.000 euro hoger dan in voorbeeld A en komt er ook 50.000 euro aan beleggingen bij. Aangezien over 2023 een fictief rendement van 6,17 procent geldt voor beleggingen, tikt dit al snel aan. De af te dragen belasting komt uit op 1.216 euro, 533 euro meer dan in 2022.

Gaan we naar voorbeeld C, waarbij het belegde vermogen domineert, dan wordt het effect van de hogere belastingdruk op beleggen verder versterkt. Met 300.000 euro aan beleggingen en 150.000 euro aan spaargeld komt de vermogensbelasting in 2023 uit op 5.558 euro, bijna duizend euro meer dan in het voorgaande jaar.

Een troost voor beleggers is wellicht dat 2023 een sterk beursjaar was, waarin bijvoorbeeld de MSCI World Index voor aandelen ruim 24 procent klom. Dat is fors meer dan het veronderstelde rendement van 6,17 procent waar de fiscus mee werkt. Daar staat wel tegenover dat diezelfde wereldindex voor aandelen in 2022 met bijna 18 procent daalde.

In beide gevallen staat de realiteit op de beurs vrij ver af van het gehanteerde fictieve rendement over 2022 en 2023.

LEES OOK: Deze zorgkosten kun je als aftrekpost gebruiken bij de belastingaangifte voor 2023